De kunst van het den door niet te doen; wu wei of woe wei
Wu wei is een grondstelling van het taoïsme en veronderstelt de houding te weten wanneer wel te handelen en wanneer niet. De letterlijke betekenis van wu wei luidt: niet doen. Het paradoxale begrip wei wu wei: doen door niet te doen of handelen door niet te handelen, kun je zien als het niet handelen tegen de aard der dingen in, of het handelen zonder gehechtheid aan het resultaat.
Wu wei kan ook opgevat worden in de zin van handelen zonder (ego)-betrokkenheid. Anders gezegd neutrale betrokkenheid.
De Tao Te Ching vers 37: Tao is eeuwig niet-doende en toch is er niets dat het niet doet. Met andere woorden: Tao doet niets en toch alles. De betekenis van de woorden niet doen is in deze zin veranderd. De eerste betekenis gaat over het niet gehecht zijn aan de resultaten van de actie.
In de tweede betekenis wordt aangeduid dat men wel alles aanpakt dat men als taak of (levens)opdracht dient te volbrengen.
Jan De Meyer (Sinoloog) schrijft het volgende
We moeten vermijden wu wei te reduceren tot een vorm van passiviteit of gelatenheid. Zelfs waar ik wu wei vrij letterlijk vertaal als niet-doen, moet het gezien worden als een vorm van handelen. Een door niets gemotiveerd, niet-doelgericht en vooral niet-storend handelen. Er zijn. Wu wei kan ook vertaald worden als het niets in actie.
Het taoïsme is niet de filosofie van niets doen, maar een van het deelnemen aan het leven, de natuur. Het gaat om de goede weg (Tao). Wu wei als onderdeel van het dagelijks leven. De uitvoerbaarheid van wei wu wei is een essentieel onderdeel van Chinese filosofie, en vooral het Taoïsme. Het uiteindelijke doel van wu wei is het streven naar een evenwichtige situatie en zodoende, zacht en onmerkbaar, in harmonie te geraken met het zelf, de anderen en de omgeving.
Vrij naar Wikipedia
Aanvulling
Wanneer ik de bovenstaande tekst lees, denk ik direct aan de woorden essentie, ruimte en ziel. Mijn werkdefinitie voor het fenomeen ziel is: datgene wat zich van buiten ruimte en tijd tijdens mijn leven met mij verbindt en na mijn dood weer opgaat in het grote geheel. Andere omschrijvingen zijn o.a.; hoger zelf, innerlijk licht, innerlijke kracht, innerlijke bron. De ziel is niet iets tastbaars of meetbaars, maar wel essentieel en biedt ruimte . Het nog niet iets als uitgangspunt dat al het andere mogelijk maakt. Niet bewijsbaar, wel ervaarbaar. Het vertegenwoordigt m.i. onze potentiële talenten en mogelijkheden. Dit paradoxale aspect zie ik terug in het paradoxale wu wei, doen door niet te doen. Zo kun je wu wei zien als het uiterlijke gevolg en de praktische houding in de wereld die voortvloeit uit het contact met de eigen ziel.
In mijn werk streef ik er naar om mij zo veel mogelijk ten dienste te stellen aan dit fenomeen, de ziel, en die zo veel mogelijk met een wu wei intentie te benaderen. Dat kun je ‘doen’ door bij alle vormen van begeleiding volledig te vertrouwen en af te stemmen op de innerlijke wijsheid, kracht en het zelfhelend vermogen van de ander. Het vermogen dat in ieder ander en elk levend wezen aanwezig is. Door zo neutraal en betrokken te staan t.o.v. de problematiek van de ander, is het mogelijk er voor de ander te zijn in zijn of haar proces zonder mij er in te begeven of iets te doen of weg te geven. Dat heeft als resultaat dat er vaak intuïtieve komt. Dat helpt de ander vaak weer verder om zelf tot de antwoorden en inzichten te komen die al aanwezig zijn, maar waarnaar de toegang vaak is geblokkeerd. Door de lading van de belemmerende oorzaken te neutraliseren, komt bij de ander de informatie vrij die leidt tot stressvermindering en het (re)activeren van het zelfhelend vermogen. Met andere woorden: de benadering de ander helpen zichzelf te helpen. Deze houding is mijns inziens te vergelijken met het doen door niet te doen; wu wei
Proberen niet te proberen, Edward Slingerland, 2014 uitg. Maven publishing
Tao van Poeh; Benjamin Hoff, uitg. Sirius en Siderius
Wu wei; Henri Borel, uitg. De Driehoek
Leren laveren, Chong, Woei-Lien, 2024, uitg. Damon